Waarom wiskundeonderwijs?

Een wiskundige kent de weg in de wiskundige wereld van abstracties. Hij is bedreven in het logisch denken. Het is echter een wijd verbreid misverstand dat alleen wiskundigen dit hoeven te kunnen. Gebruik je de wiskunde in wetenschap en techniek alleen maar als een receptenboek, dan laat je vele kansen liggen en is het gevaar van verkeerd gebruik van de wiskunde groot. Zelfs als je de wiskunde niet gebruikt, dan is het nog steeds zo dat het logisch kunnen denken van grote waarde is.

De wiskunde is bij uitstek geschikt om het logisch redeneren te leren. Dit komt omdat het daarbij gaat om redeneren in een volstrekt heldere context. Die context is wel abstract, maar juist daarom kan hij ook zo helder zijn. Het gaat immers om een hersenspinsel dat is gemaakt om exact denken mogelijk te maken. Daarin is de kracht van de wiskunde gelegen. In de wiskunde zijn uitgangspunten en regels absoluut helder. Dat is in de praktijk van alledag vaak anders en daarom is logisch denken dan ook vaak veel moeilijker. Ik acht het een goed didactisch principe dat niet alles door elkaar onderwezen wordt. Doelstellingen van onderwijsdelen dienen overzichtelijk te zijn. Het wiskundeonderwijs zou als primair doel moeten hebben het logisch denken te leren. Dat heeft een maatschappelijk nut dat ver uit gaat boven alle wiskundegebruik bij elkaar!

Leren exact te denken is een training van de hersenen. De rol van het wiskundeonderwijs is vergelijkbaar met die van de lichamelijke opvoeding. Bij hardlopen gaat het erom zo snel mogelijk van A naar B te lopen, waarbij A en B bijvoorbeeld 800 meter uit elkaar liggen. Waar A en B liggen doet er minder toe. Nooit hoor je beweren dat lichamelijke opvoeding zinloos is omdat je later toch niet meer hard hoeft te lopen. Wel heb ik medici, economen en zelfs wiskundigen horen klagen over het feit dat ze wiskunde hebben moeten leren die ze later nooit meer hebben hoeven gebruiken. Er valt veel onzin te beluisteren:

wiskunde moet maatschappelijk relevant zijn,
wiskunde moet toegepast zijn,
alleen wiskunde die ergens over gaat mag worden onderwezen.

Natuurlijk hoeft niet iedereen wiskunde als topsport te gaan bedrijven. Met hardlopen gebeurt dat ook niet. Er zijn vele leuke dingen in het leven en niet iedereen heeft overal aanleg voor.